Spartacus, Mummius’un geri çekilmesi ile Crassus’a karşı küçükte olsa bir galibiyet elde etti. Birlikleriyle beraber güneye doğru yol aldı. Hedefleri yarımadanın güneyine doğru ilerleyerek deniz yolu ile özgürlüklerine kavuşmaktı. Spartacus ve birliklerinin arkasında ise büyük bir Roma ordusu vardı. Romalı birlikleri daha önce yenmeyi başarsa da büyük bir ordu ile daha önce karşılaşmamıştı.
Spartacus köşeye sıkışıyor
Spartacus hızlı bir şeklide güneye doğru ilerliyordu. Bu esnada Spartacus’un birlikleri Romalı öncüler tarafından saldırıya uğruyordu. Sonunda yarımadanın güneyine günümüz Reggio şehrine ulaşan Spartacus, burada bölge korsanları ile anlaşmaya vardı. Böylece Spartacus isyanı daha geniş bölgelere yayabilecekti. Ayrıca savaşamayacak durumda olan askerleri ise güvenli yerlere gönderebilecekti.
Ücret karşılığı yardım edecek korsanlar Spartacus’e ihanet etti. Parayı almalarına rağmen isyancıları gemilerine almayan korsanlar kaçarak Spartacus ve köle isyancıları Crassus’un eline bıraktı. Ancak bölgede uzun süre duran Spartacus’ün korsanlardan daha büyük bir problemi kuzeyden ona yaklaşıyordu. Crassus ve 7 lejyonu Spartacus’u köşeye sıkıştırmıştı. Bu durumda Crassus, askerlerine hemen saldırmaları yerine bir hendek kazmaları için emir verdi. Sonuçta Roma’daki en zengin adam için hiçbir şey imkânsız değildi. Yaklaşık 60 km’lik bir hendek kazdıran Crassus, Spartacus’u dünyanın geri kalanından izole etmeye çalışmıştı. Hendek kazılırken onlarca kez saldıran isyancı birliklerse Romalıların ilerleyişini durduramamış, ufak bir alanda tuzağa düşmüşlerdi.
Kayıplar verdi ama yıkılmadı
Spartacus, Crassus’un bu büyük duvarın her noktasını koruyamayacağını düşündü ve bir noktaya saldırmaya çalıştı. Ancak bu saldırı ona pahalıya mâl oldu. 5 binden fazla adamını kaybeden Spartacus, geri çekilmek zorunda kalmıştı. Crassus, Spartacus’ün açlıkla ya da Roma çeliği altında öleceğini düşünmüştü. Talih Spartacus’un yüzüne bir kez daha güldü. Ortaya çıkan bir kar fırtınası sırasında görüş mesafesi düşmüştü. Böylece Spartacus ve adamları Romalı birliklere sürpriz bir saldırı düzenlemeyi başardılar. Kuşatmadan kaçmayı başaran Spartacus hızla kuzeye doğru yol almaktaydı. Crassus, Spartacus’ü kovalamak için bölgeye yaydığı birliklerini toplamak zorundaydı.
Aynı zamanda baskın ihtimaline karşı da birliklerini geri çekmeliydi. Bu hamle Spartacus’e kaçması için büyük miktarda zaman kazandırmıştı ancak birliklerinin tamamını kuşatmadan kaçıramamıştı. Geride kalanları yok etmek için Crassus, öncü birlikler yollamıştı. Spartacus’ün köleleri, bu birliği tespit edince onların etrafını kuşattı. Neredeyse yok edilecek olan öncülerin imdadına ise gene Crassus yetişti. Hızlı bir manevrayla kalan isyancıları kuşattı ve teslim olmaya zorladı. Yaklaşık 12 bin köle öldürüldü. Bu sayede Crassus hem arkasındaki tehditten kurtuldu hem de ordusunun moralini arttırdı.
Bunlar yaşanırken Spartacus’ün, Crassus’u atlattığını gören Romalı senatörler, isyanı durdurmak için Gnaeus Pompei’yi göreve çağırdı. Liberya yarımadasındaki isyanı bastırmaktan yeni dönmüş olan Pompei ise bu görevi memnuniyet ile kabul etti. Crassus gibi kendi hedefleri olan Pompei için üç Consul’ün bastıramadığı isyanı bitirmek büyük olay olacaktı. Tüm bunlardan habersiz Spartacus ise Brundisi’ye ulaşıp kaçışını planlamak istiyordu. Romalı takviye birlikleri Spartacus’ten hızlı davranıp bölgeyi korumaya aldı. Çaresiz kalan Spartacus işi diplomatik yollarla çözerek zaman kazanmaya çalışıyordu ancak Crassus, bu teklifleri reddediyordu. Kuzeye doğru kaçmaya çalışan Spartacus, o bölgenin de Pompei tarafından kapatıldığını öğrenince kapana kısıldı. Crassus, düşmanı bozguna uğratmanın getireceği şanı kendisine saklamak istiyordu. Bu yüzden Spartacus’e önce o ulaştı, ikili son savaşlarını vermek için Silarius nehrinin yakınlarında buluştu.
İki ordu da savaş düzenine geçiyorlardı. Spartacus’un yaklaşık 50 bin adamına karşı 40 bin Lejyoner, 2 bin atlı birlik düzen almıştı. İki taraf da konuşmalarını yaptıktan sonra savaş başladı. Tarafların geri çekilme gibi bir seçeneği yoktu. Çünkü Spartacus, oluşturduğu fikir için savaşırken Crassus ise şerefi için savaşıyordu. Kendi ideallerini gerçekleştirebilmek için buluştukları bu savaş meydanından yalnızca birisi sağ çıkacaktı. Spartacus’un ordusu her ne kadar eski kölelerden oluşsa da gladyatörlerden eğitim almışlardı. Aynı zamanda yıllarca Roma Lejyonları ile savaşmaktan deneyim de kazanmışlardı. Crassus’un ordusu ise böyle büyük çapta bir muharebeyi daha önce görmemişti. Savaşçılarının azı gerçek savaş deneyimine sahip olan birliklerden oluşmaktaydı.
Tehlikeli savaş taktiği
Savaş içerisinde Spartacus bir açıklık yakaladı. Crassus’un savaş alanına bu kadar yakın olacağını düşünmemişti ancak yalnızca birkaç yüz metre uzaktaydı. Birlikleri ile bir yarma harekâtı düzenleyen Spartacus onlarca, yara alarak Crassus’a ulaşmaya çalıştı ancak başaramadı. Daha Crassus’a ulaşamadan bütün birliklerini kaybeden Spartacus’ün orada öldüğü düşünülmektedir.
Bu düşünce bile köle ordusunun savaş şevkini kırmaya yetmişti. Safları bozup kaçmaya çalışan köle ordusunun çoğu savaş alanında Roma çeliği altında ölmüştür. Kaçanların bir kısmı ise yakalanıp çarmıha gerilmiştir. Rivayete göre köleler, Silarius nehrinden Roma’ya kadar çarmıha gerilmişti. Daha sonra ise yolların kenarında açlık ve susuzluk çekerek ölüme terkedilmiştir.
Savaştan ve Crassus’un birliklerinden kaçmayı başaran ufak bir grup ise Pompei’nin birlikleri tarafından katledilmiştir. Böylelikle 3. Köle İsyanına bir nokta koymayı başaran Roma’da ise hiçbir şey eskisi gibi olmayacaktı. Pompei, Spartacus’u öldürdüğü haberini Roma’ya çoktan yaymıştı. Bu durum Crassus ile aralarında yıllarca sürecek bir çatışmaya yol açacaktı. Hatta işler öyle bir raddeye gelecekti ki Senato’dan hiçbir karar alınamaz olup tüm bürokrasi kilitlenecekti. Bu duruma bir çare getirilmesi için Julius Caesar, bir teklifte bulundu. Caesar Roma’nın en güçlü 2 adamının arasında bir tampon bölge olacaktı. Böylelikle kendi hedeflerine de ulaşabilecekti. Artık Roma’da yeni bir dönem başlamıştı. Bu olay tarihe 1. Triumvirate yani ilk üçlü ittifak olarak geçecek. Yaşananlar ise Roma’yı kökünden değiştirecek olan olaylara gebe olacaktı.
Kaynak:
https://www.worldhistory.org/article/871/the-spartacus-revolt/
https://www.britannica.com/event/Gladiatorial-War
