İlk Yerli Yolcu Uçağımız İstanbul’dan Ankara’ya Uçtu
(26 Mayıs 1944)
Nuri Demirağ, Beşiktaş’ta kurduğu fabrikada uçak üretimi için çalışmalara başladı. Yüzde yüz Türk malı bir uçak yapılması gerektiğini düşünüyordu: “Avrupa’dan, Amerika’dan lisanslar alıp tayyare yapmak kopyacılıktan ibarettir. Demode tipler için lisans verilmektedir. Yeni icat edilenler ise bir sır gibi, büyük bir kıskançlıkla saklanmaktadır. Binaenaleyh kopyacılıkla devam edilirse, demode şeylerle beyhude yere vakit geçirilecektir. Şu hâlde Avrupa ve Amerika’nın son sistem tayyarelerine mukabil, yepyeni bir Türk tipi vücuda getirilmelidir.”
Beşiktaş’taki bu fabrikada Türkiye’nin ilk uçak mühendislerinden olan Selahattin Alan’ın projesini çizdiği ND-36 adı verilen tek motorlu Türkiye’nin ilk uçağı üretildi. Aynı günlerde Türk Hava Kurumu da 10 tane eğitim uçağı siparişi vermişti. Bu siparişler yapılırken aynı zamanda bir de yolcu uçağı yapım çalışması sürmekteydi. 1938 yılına gelindiğinde NuD38 adında çift motorlu altı kişilik bir yolcu uçağı yapımı başarıyla tamamlandı. Nuri Demirağ’ın fabrikasında imal edilen ilk yerli yolcu uçağımız olan NU-D-38 26 Mayıs 1944 tarihinde İstanbul’dan Ankara’ya başarılı bir uçuş gerçekleştirdi. Yolcu kapasitesi altı kişi olan bu uçak 1000 km uçabilmekte, saatte 325 km hızı olan ve çift pilot kabinli zamanının A sınıfı kategorisinde bir uçaktı. THY bu uçaklardan almamış üretilen uçaklardan bir kısmı Hollanda’ya ambulans uçak olarak satılmıştı.
Demirağ bu uçağın çalışmalarına başladığında bazılarının: “Doğru dürüst yürüyecek yol bile yapamadığımız hâlde tayyareler yaparak semalarda yolcu taşıyacağımızı iddia etmek gülünç bir palavracılıktır.” dediği, basına da yansımıştır.
Kaynak: Necmettin Deliorman, Nuri Demirağ’ın Hayat ve Mücadeleleri, Nu.D Matbaası,
İstanbul,1957.
İlk yerli uçağımız…
