29 EYLÜL 1808
SENED-İ İTTİFAK İMZALANDI
Sened-i İttifak, (29 Eylül 1808) Osmanlı Sadrazamı Alemdar Mustafa Paşa’nın Rumeli ve Anadolu âyanlarını İstanbul’da toplayarak yapmış olduğu anayasal bazı vasıflar içeren bir antlaşmadır. Anayasa hukukçuları Türk tarihindeki ilk anayasal belge olarak genellikle Sened-i İttifak’ı kabul ederler ve Türkiye’deki anayasacılık hareketlerini bununla başlatırlar. “Devlet iktidarını sınırlandırmayı maksad edinen bir girişim olarak” bu belgeyi 1215 yılında İngiltere’de kabul edilen İngiliz Magna Carta’sına benzetenler de vardır.
29 EYLÜL 1911
TRABLUSGARP SAVAŞI BAŞLADI
Trablusgarp Savaşı veya diğer adıyla 1911-1912 Türk-İtalyan Savaşı, 1911-1912 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ve İtalya Krallığı arasında geçen bir savaştır. Adı, “Trablusgarp Savaşı” olmasına rağmen çarpışmalar Trablusgarp dışında Adriyatik Denizi, Ege Adaları, Çanakkale Boğazı ve Kızıldeniz gibi farklı bölgelerde de sürmüştür. Diğer büyük devletlerin ve I. Balkan Savaşı’nın patlak vermesi sayesinde savaşı kazanan İtalya, Osmanlı Devleti’nin Trablusgarp Vilayeti’ne bağlı Trablusgarp, Fizan ve Sirenayka bölgelerini ele geçirmiştir. Bu bölgeler hep beraber birleşip gelecekteki Libya devletini oluşturacaklardır.
29 EYLÜL 1923
FİLİSTİN’DE İNGİLİZ MANDASI RESMEN YÜRÜRLÜĞE GİRDİ
Manda, I. Dünya Savaşı’ndan sonra bazı az gelişmiş ülkeleri, kendi kendilerini yönetecek bir düzeye eriştirip, bağımsızlığa kavuşturuncaya kadar Milletler Cemiyeti adına yönetmek için bazı büyük devletlere verilen yetkidir. Geleneksel sömürgeciliği tasfiye etmeye yönelik bir proje olarak düşünülmüş, ancak uygulamada geleneksel sömürgeciliğe benzer sonuçlar doğurmuştur. Fransızca olan manda sözcüğünün kelime anlamı “yetki, görev” demektir.
29 EYLÜL 1929
MUHSİN ERTUĞRUL’UN YÖNETTİĞİ ”ANKARA POSTASI” FİLMİNİN İLK GÖSTERİMİ İSTANBUL’DA YAPILDI
Ankara Postası, Muhsin Ertuğrul’un beyazperdeye aktardığı, Türk Kurtuluş Savaşı konulu 1929 tarihli sessiz filmdir. Fransız yazar François de Curel’in 1922 tarihli “Terre Inhumaine” adlı oyunundan Reşat Nuri Güntekin’in “Bir Gece Faciası” adıyla uyarladığı oyunu Muhsin Ertuğrul beyaz perdeye aktarmıştır. Orijinal eserde konusu I. Dünya Savaşı sırasında Alsace Lorraine’de geçerken; filmin konusu Türk Kurtuluş Savaşı’nda Adapazarı’nda geçer.
29 EYLÜL 1941
KİEV’DE NAZİLERİN BABİ YAR KATLİAMI BAŞLADI
Babi Yar, Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında 1941 yılında Nazi askerleri tarafından Ukrayna Kiev’de 33.771 Yahudinin 2 gün içerisinde katledilmesiyle tarihe Babi Yar Katliamı geçmiştir. Einsatzgruppen tarafından 29-30 Eylül 1941 günleri 33.771 Yahudi, bütün Alman işgali süresince ise 100-150 bin kişi öldürüldü. Babi Yar’da vurulan Sovyetlere ait vatandaşlar için resmî bir anıt 1976 yılında dikildi. Katledilen yahudiler için olan anıt, 1991’de Babi Yar parkına yerleştirildi.
29 EYLÜL 1960
DEMOKRAT PARTİ KAPATILDI
Demokrat Parti, 7 Ocak 1946’da kurulan, kurulduğu yıl yapılan seçimlerde azınlıkta kalıp 4 yıl sonra yapılan seçimlerde (14 Mayıs 1950’de) 27 yıllık tek parti dönemini sona erdiren, Türkiye Cumhuriyeti’nde çok partili seçimle iktidarı kazanmış Türk siyasi partisi. Sırasıyla 1950, 1954 ve 1957 seçimlerini kazanmış ve 10 yıl boyunca (1950-1960) iktidar olmuştur. Demokrat Parti, 27 Mayıs 1960 Askeri Müdahalesi ile iktidardan düşürülmüş ve 29 Eylül 1960’ta kapatılmıştır. Demokrat Parti’nin kısa adı DP’dir.
29 EYLÜL 2017
İSTİHBARATÇI POLİSTEN ‘BAYKAL’I DİNLEDİK’ İTİRAFI
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan “Kaset” iddianamesinde ifadesine yer verilen şüpheli polis memuru Fatih A, Deniz Baykal ile eski MHP’li yöneticilerin telefonlarını dinlediklerini itiraf etti. Şüpheli, MHP kasetleri yayınlandıktan sonra şüphelilerden Ali Ağıllı’nın dinleme yapan personele toplu uyarıda bulunarak, “Burası devletin yatak odasıdır. Burada olan burada kalır. Buradan dışarı çıkmaz.” dediğini aktardı.
29 EYLÜL 2019
MİLLİ SAVAŞ GEMİSİ KINALIADA DENİZ KUVVETLERİ’NE TESLİM EDİLDİ
Savunma Sanayi İcra Kurulu’nun 2004’teki kararının ardından yerli savaş gemisi üretmek amacıyla başlatılan MİLGEM Projesi kapsamında İstanbul Tersanesi Komutanlığı’nda yapımı tamamlanan Heybeliada, Büyükada ve Burgazada korvet gemilerinin ardından Kınalıada korveti için İstanbul Tersane Komutanlığı’nda tören gerçekleştirilecek.
